Atak astmy. Pierwsza pomoc.

Astma. Czym jest?
Astma, czyli przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych jest jedną z chorób cywilizacyjnych, na którą choruje nawet 339 milionów osób na całym świecie, a jej rozpowszechnienie ciągle rośnie. Szacuje się, że każdego dnia astma zabija około 1000 osób, a średnio co 10 sekund ktoś przechodzi potencjalnie groźny dla życia atak astmy.
W Polsce objętych tą chorobą jest około 4 miliony osób, z czego około 10% to przypadki astmy u dzieci.
Astma charakteryzuje się nadmierną reaktywnością oskrzeli (w szczególności ich skłonnością do skurczu) na skutek działania na nie wielu różnych czynników, które u osób zdrowych nie powodują żadnych dolegliwości.
Czynniki wyzwalające atak astmy to między innymi: zakażenia układu oddechowego, alergeny (np. kurz domowy, pyłki roślin), wysiłek fizyczny, zanieczyszczenia powietrza (w tym dym tytoniowy), drażniące substancje zapachowe,  mroźne powietrze czy nawet silne emocje.
Odpowiednia diagnostyka i leczenie astmy pozwalają na normalne funkcjonowanie. Niestety szacuje się, że aż 50% chorych nie przyjmuje leków kontrolujących astmę, co może przyczyniać się do jej zaostrzeń.

Jak rozpoznać  atak?
Typowe dla astmy zmiany w oskrzelach to: skurcz mięśni gładkich oskrzeli, a więc zmniejszenie ich światła, obrzęk błony śluzowej oraz zwiększone wydzielanie śluzu gromadzącego się w oskrzelach.
Wobec tego objawy towarzyszące nasileniu dolegliwości to przede wszystkim: duszność (zwłaszcza problem z wydychaniem powietrza), świst oddechowy, spłycony i przyspieszony oddech, poszkodowany może mieć też trudności z wypowiadaniem całych zdań.
Warto pamiętać, że każdy człowiek jest inny, tym samym objawy u każdego chorego mogą wyglądać nieco inaczej.

Jak pomóc?
1.Oceń bezpieczeństwo miejsca zdarzenia. Staraj się zachować spokój.
2.Jeśli jest to możliwe- usuń czynnik wyzwalający napad (usuń alergen, przewietrz pomieszczenie, wyprowadź poszkodowanego na zewnątrz).|
3.Pomóż w zażyciu leków. (Chorujący na astmę mają przy sobie leki! Wiedzą który lek i w jakiej dawce zażyć w przypadku nasilenia dolegliwości).
4.Jeśli kolejne dawki leku nie przynoszą poprawy lub stan poszkodowanego się pogarsza zadzwoń na 112 lub 999. (Nie wszystkie ataki astmy będą podatne na działanie doraźnych leków wziewnych, w razie potrzeby nie zwlekaj z wezwaniem karetki!)

Warto wiedzieć
! Poszkodowani z napadem astmy często intuicyjnie przybierają pozycję, w której czują się najbardziej komfortowo np. pozycja stojąca z rękami podpartymi o stół lub pozycja siedząca z rękami podpartymi o kolana. Można zasugerować poszkodowanemu przyjęcie pozycji siedzącej, lub półsiedzącej, jednak nie zmuszać do zmiany pozycji na siłę.
! Poszkodowani z napadem astmy mogą mieć problemu z poruszaniem i nie być w stanie samodzielnie zażyć leku- potrzwbują wtedy Twojej pomocy.

Leki wziewne stosowane w astmie przyjmowane są za pomocą różnych inhalatorów:

  • ciśnieniowych (sprężony gaz wymieszany z lekiem) – Dawka leku wyzwalana jest przy naciśnięciu przycisku. Istotne jest skoordynowanie naciśnięcia przycisku z rozpoczęciem wdechu.
  •  proszkowych– Chory wdycha proszek zawarty w komorze inhalatora. W tym przypadku proszek może być dostarczony do komory automatycznie po obróceniu dźwigni inhalatora lub trzeba ręcznie włożyć do komory kapsułkę z proszkiem- ten typ leku wymaga minimalnej siły wdechu by móc zainhalować lek

 

Gabriela Płaza